De endodontie houdt zich bezig met het behandelen van de tandzenuw. Wanneer een tand zover aangetast is dat het cariësproces de pulpa bereikt, dan begint de tand constant pijn te doen en niet enkel bij koude, warmte en zoetigheden. De pijn kan knagend zijn of zeer scherp. Het voornaamste kenmerk is dat de pijn constant is en dat pijnstillers eigenlijk niet meer helpen.
Als de cariës de pulpa bereikt dan is de kans zeer groot dat er moet overgegaan worden tot een endodontische behandeling omdat de pulpa op dat moment geïnfecteerd is. Een rx-opname geeft ons een idee hoever het cariesproces gevorderd is en of de pulpa in gevaar is. Die rx-opname geeft ons ook een idee van de vorm van de wortelkanalen en het aantal, zeker als we opnamen maken onder verschillende hoeken.
De endodontische behandeling
Die bestaat erin om alle pulpaweefsel (bloedvaten en zenuwen en geinfecteerd tandweefsel) te verwijderen. Dat gebeurt met speciaal instrumentarium (vijltjes), die ervoor zorgen dat de wanden vrijgemaakt worden van geïnfecteerd weefsel. Om dat vijlen te vergemakkelijken gebruiken we een pasta (EDTA). Daarna wordt gespoeld met een 3% natriumhypochlorietoplossing. Deze substantie brengt het weggevijlde weefsel naar de oppervlakte en ontsmet de kanalen. Het is de bedoeling om gans het kanalenstelsel proper te krijgen tot aan de punt van de wortel. Om te weten waar die punt van de wortel zich bevindt gebruiken we speciaal instrumentarium. Dat noemt een apexlocator, een soort sonar, die ons meldt wanneer we de punt bereiken. Op de vijltjes staan merktekens, waardoor we kunnen aflezen hoever we kunnen gaan zonder dat we het onderliggend been kwetsen. Een andere methode om te weten te komen dat we op de juiste diepte zitten is het nemen van een rx-opname met in het kanaal een vijl. Alhoewel deze methode niet zo exact is als het gebruik van de apexlocator moeten we daar zo nu en dan eens gebruik van maken.
Kanaalvullingen kunnen in 1 zittijd indien we te maken hebben met een niet-genecroseerde tand, anders doen we het meestal in 2 zittijden. Na de eerste zittijd wordt dan een ontsmetter met calciumhydroxidepasta in de kanalen aangebracht en die blijft er 1 à 2 weken in.
In de volgende zittijd (meestal 1 uur) wordt dan het kanaal of de kanalen indien het er meerdere zijn gevuld met warme guttapercha. De bedoeling is om het ganse kanalenstelsel perfect te vullen zodat er een barrière ontstaat die belet dat er opnieuw een bacteriële infectie vanuit de mondholte kan plaatsvinden. Daarna wordt een vulling gelegd, die de tand opnieuw hersteld.
Een ontzenuwde tand is niet meer zo sterk als een vitale tand en in veel gevallen is het wenselijk om deze tanden te overkronen. Men kan een ontzenuwde tand vergelijken met een boom die geen sappen meer doorkrijgt. Bij een serieze storm zullen deze (dode) bomen de eerste slachtoffers zijn. Bij de tanden is dat ook het geval.